ตำนานเล่าขานว่ากุหลาบเกิดขึ้นเมื่อกว่า 70 ล้านปีมาแล้วโดยมีหลักฐานการค้นพบฟอสซิล ของกุหลาบเป็นครั้งแรกในประเทศสหรัฐอเมริกา ที่รัฐโคโลราโด และรัฐโอเรกอน และยังพบเครื่องประดับที่ทำด้วยทองเป็นรูปดอกกุหลาบของชาวสุเมเรียน โดยนักโบราณคดีชาวอังกฤษ (เซอร์เลนเนิร์ด วูลลีย์) จากหลักฐานที่พบลักษณะเป็นกุหลาบป่าที่มีอายุถึง 40 ล้านปี ปัจจุบันกุหลาบป่าได้เปลี่ยนลักษณะไปจากเก่า เนื่องจากมนุษย์ได้นำเอากุหลาบป่ามาปลูก และผสมพันธ์ ขยายพันธุ์เป็ฯพันธุ์ต่างๆ มากมาย ตามประวัติประเทศต่างๆ เล่ากันมาว่า กุหลาบป่าถูกนำมาปลูกไว้ในพระราชวังของจักรพรรดิ์จีน ในยุคสมัยราชวงศ์ฮั่นประมาณเมื่อ 5000 ปีมาแล้ว ประเทศอียิปต์ก็เช่นกันปลูกกุหลาบเป็นไม้ดอกประดับและส่งไปขายให้แก่ชาวโรมัน เพราะชาวโรมันเชื่อว่าดอกกุหลาบเป็นสัญลักษณ์ของความรัก เป็นของขวัญ และเป็นดอกไม้ที่ร้อยเป็นมาลัยต้อนรับแขกหรือไว้สำหรับพิธีเฉลิมฉลองต่างๆ นอกจากนี้ยังทำเป็นน้ำมันหอมระเหยและส่วนประกอบในการทำขนม ทำไวน์ ฯลฯ
มาถึงยุคสมัยของพระนางโจเซฟิน (Josephine) ปี ค.ศ. 1804 ราชินีของกษัตริย์นโปเลียนที่ 1 แห่งราชวงศ์ฝรั่งเศส พระองค์ทรงคลั่งไคล้ในเสนห์ของกุหลาบเป็นอันมาก ทรงพยายามรวบรวมสายพันธุ์กุหลาบไว้หลากหลายชนิด และทุ่มเงินสร้างสวนกุหลาบที่มาเลซอง (Malmaison) มีสายพันธุ์กุหลาบกว่า 250 สายพันธุ์ นอกจากนี้พระองค์ยังให้จิตรกรวาดภาพกุหลาบในสวนของพระองค์เองเป็นภาพสีน้ำ โดยจิตรกรชื่อปีแยร์ โจเซฟ เรอดูเต (Pierre Joseph Redoute) เชื่อกันว่ากุหลาบในสวนของพระนางโจเซฟิน เป็นบรรพบุรุษของกุหลาบในยุคปัจจุบัน กุหลาบในสมัยนั้นมักจะออกดอกแค่ปีละครั้ง และถาพวาดจิตรกรรมเหล่านั้นได้ถูกนำมาตีพิมพ์เป็นหนังสือกุหลาบ (Les Roses) ซึ่งคำว่ากุหลาบมาจากคำว่า "คุล" ในภาษาเปอร์เซีย แปลว่า "สีแดง ดอกไม้ หรือดอกกุหลาบ" และเข้าใจว่าเปอร์เซียได้แพร่เข้าไปในอินเดีย เพราะในภาษาฮินดูมีคำว่า "คุล" แปลว่า "ดอกไม้" และคำว่า "คุลาพ" หมายถึงกุหลาบอย่างที่ไทยเาเรียกกัน แต่ออกเสียงเป็น "กุหลาบ" ส่วนคำว่า "Rose" ในภาษาอังกฤษนั้นมาจากคำว่า "Rhodon" ที่แปลว่ากุหลาบในภาษากรีก
บทความจากหนังสือกุหลาบราชินีแห่งดอกไม้
โดย อาจารย์เศรษฐมันตร์ กาญจนกุล
โดย อาจารย์เศรษฐมันตร์ กาญจนกุล